ABP GEN. DYW. STANISŁAW GALL BISKUP POLOWY W LATACH 1919–1933
Urodził się 21 kwietnia 1865 r. w Zamojskiem. W 1880 r. rozpoczął studia w seminarium duchownym w Warszawie, kontynuował je w rzymskim „Gregorianum”, gdzie uzyskał doktorat z filozofii. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1887 r. w Warszawie z rąk bp. Kazimierza Ruszkiewicza, sufragana warszawskiego. Jako wikariusz pracował w kilku parafiach warszawskich. W 1889 r. został powołany na stanowisko profesora warszawskiego seminarium duchownego, w 1910 został jego regensem (rektorem), prowadził szeroką działalność publicystyczno-naukową.
29 lipca 1918 r. Ojciec Święty Benedykt XV mianował go biskupem sufraganem archidiecezji warszawskiej. Święcenia biskupie przyjął 17 listopada 1918 r. w archikatedrze pw. św. Jana Chrzciciela. Głównym konsekratorem był kard. Aleksander Kakowski, metropolita warszawski, a współkonsekratorami abp Kazimierz Ruszkiewicz, sufragan warszawski i bp Wojciech Owczarek, sufragan włocławski.
5 lutego 1919 r. został mianowany przez Ojca Świętego Benedykta XV Biskupem Polowym Wojsk Polskich, pierwszym w dziejach Rzeczypospolitej. Jego biskupi tytuł odpowiadał wojskowemu stopniowi generała porucznika, zamienionemu w lipcu 1922 r. na stopień generała dywizji. 21 lutego 1919 r. objął urząd biskupa polowego.
W 1926 r. utworzył Sąd Biskupa Polowego. W 1931 r. doszło do konfliktu bp. Galla z niektórymi przedstawicielami władz wojskowych. Powodem sporu był list Episkopatu Polski w obronie sakramentu małżeństwa. Wobec braku poparcia ze strony Józefa Piłsudskiego, w styczniu 1932 r. bp Gall podjął decyzję o rezygnacji z urzędu biskupa polowego. Po kilkakrotnie ponawianych przez bp. Galla prośbach Ojciec Święty Pius XI wyraził na to zgodę.
16 lutego 1933 r. Ojciec Święty wyniósł bp. Galla, który powrócił do pracy w archidiecezji warszawskiej, do godności arcybiskupa tytularnego. Po śmierci kard. Aleksandra Kakowskiego został obrany przez kapitułę wikariuszem kapitulnym, a 5 stycznia 1940 r. Ojciec Święty Pius XII mianował go administratorem apostolskim archidiecezji warszawskiej. Zachował bezkompromisową postawę wobec niemieckich władz okupacyjnych, informując jednocześnie Watykan o sytuacji w kraju i o zbrodniach popełnianych przez Niemców. Zmarł 11 września 1942 r. w Warszawie. Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim.
Herb abp Stanisława Galla
